Steeds meer ICT-toepassingen spelen in op reflectie en feedback tijdens het leren. Daarin zijn systemen helpend om het vorm te geven, bij te houden of om het gesprek aan te gaan met de student. Echter, de wisselwerking tussen feedback en reflectie tijdens het leerproces is volgens mij het meest belangrijk. Daardoor wordt reflecteren geen ‘moetje’ en feedback zinvol. Het kan studenten dan ook echt helpen bij de volgende stap.
Feedback
Als studenten effectieve feedback ontvangen over hun leren kan dat de snelheid van het leren verdubbelen volgens John Hattie (Hattie, 2014). Het doel bij feedback zou moeten zijn om de verschillen te verkleinen tussen waar de studenten zijn in het leren en wat ze hopen te bereiken (Sadler, 1989).
Daarbij onderscheidt Hattie drie verschillende niveaus van feedback. Feedback op taak niveau omvat feedback over hoe goed de taak wordt uitgevoerd. Op procesniveau gaat het om feedback die specifiek is voor de processen die ten grondslag liggen aan de taak. Zelfregulatie is een vorm van feedback waarbij de student zelf de kwaliteit en het proces kan bewaken. Een extra niveau als het gaat om feedback is het ‘zelf niveau’ waarbij de feedback niet gericht is op een taak maar om de persoon. Deze laatste vorm van feedback gaat meestal over het prijzen van de student en is zelden effectief volgens onderzoek van Hattie. Tot slot noemt hij dat het belangrijk is om te luisteren naar de student hoe de feedback wordt ontvangen, om te snappen wat feedback doet met de student.
Carol Dweck richt zich bij het geven van feedback op vooral op ‘the power of yet’. Daarbij is het belangrijk om te focussen op het leerproces van de student en de groeimogelijkheden die daar aanwezig zijn. Bij het geven van feedback is het belangrijk om altijd die groeimogelijkheden te benadrukken bij de student. (Dweck, 2014).
Reflectie
Reflecteren is meer dan terugkijken naar iets dat is geweest. Het is een middel om het leren te sturen en het handelen te verbeteren. Door reflectie krijg je inzicht in je handelen om vervolgens na te denken over hoe je het beter kunt doen in de toekomst (Mittendorf, 2015). Een belangrijke vereiste voor een effectief reflectieproces (waar ontwikkeling uit voort komt) is dat het een bewuste activiteit is die doelgericht wordt ingezet (Vos & Vlas, 2000). Ook benoemt Mittendorf dat reflecteren pas zinvol is als het gaat over iets dat betekenisvol is voor de student. De stappen die Mittendorf daarin bewandeld zijn (bron):
- Vertekken vanuit een betekenisvolle ervaring
- Verwerking (reflectie)
- Inzicht verwerven
- Verwerking (beslissen)
- Handelen en verdiepen
De wisselwerking tussen feedback en reflectie
Feedback op taak, proces of zelfregulerend niveau kan input geven voor reflectie. Daarin is het belangrijk dat er een reflectiepartner is voor de student (Mittendorf, 2015). Deze reflectiepartner kan reflectie op gang brengen of verdiepen door het stellen van de juiste vragen. Daarbij kan er net als bij feedback gericht worden op persoonsreflectie, beroepsidentiteit of juist meer op taakreflectie. Anderzijds kan reflectie leiden tot het geven van feedback op taak, proces of zelfregulerend niveau. Door deze wisselwerking ontstaat er een cyclus van reflectie en feedback waardoor het leerproces op gang komt en blijft groeien bij de student.
Dweck, C. (2014, 12 26). The Power of Yet. Opgehaald van Ana Melikian: http://anamelikian.com/mindset/014-power-yet-growth-mindset-secret/ Friesland College. (2015). Onderlegger Leereenheden. Leeuwarden: Friesland College. Hattie, J. (2014). De impact van Leren zichtbaar maken. Rotterdam: Bazalt. Mittendorf, K. (2015, Oktober 12). Reflecteren. Grand Café, Leeuwarden, Friesland, Nederland. Sadler, R. (1989). Formative assessment and the design of instructional systems . Instructional Science , 119-144. Vos, H., & Vlas, H. (2000). Reflectie en actie. Twente: Universtiteit Twente.
Geef een reactie